ព្រះចន្ទ្រ គឺជាផ្កាយរណបធម្មជាតិតែមួយគត់របស់ផែនដី។ មនុស្សគ្រប់គ្នា សុទ្ធតែអាចមើលឃើញព្រះចន្ទ្រដោយភ្នែកទទេរ ប៉ុន្តែមានមនុស្សតិចណាស់ដែលយល់ច្បាស់ និងដឹងនូវចំណាប់ដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍អំពីព្រះចន្ទ្រ។

នៅពេលយប់អ្នកអាចមើលឃើញព្រះចន្ទ្រភ្លឺនៅលើមេឃ។ ជាពិសេសនៅយប់ពេញបូណ៌មី។ ប៉ុន្តែតាមការពិត ព្រះចន្ទ្រមានពណ៌ប្រផេះ ដោយសារតែផ្ទៃរបស់វាមានផ្ទុកសារធាតុ pyroxene រ៉ែថ្មខៀវ ស៊ីលីកុន អុកស៊ីហ្សែន កាល់ស្យូម អាលុយមីញ៉ូម ជាតិដែក និងម៉ាញ៉េស្យូម។ ព្រះចន្ទ្រមិនមានពណ៌ប្រាក់ដូចយើងឃើញរាល់យប់ទេ ប៉ុន្តែវាភ្លឺដោយសារវាឆ្លុះបញ្ចាំងពន្លឺព្រះអាទិត្យ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ពន្លឺនៃព្រះចន្ទ្រ គឺជាពន្លឺនិម្មិត។ ពន្លឺថ្ងៃរះលើផ្នែកមួយនៃផ្ទៃព្រះចន្ទ្រ ហើយវាឆ្លុះត្រឡប់មកផែនដីវិញ។

១. ព្រះច័ន្ទបានបង្កើតឡើងបន្ទាប់ពីការប៉ះទង្គិចដ៏ធំ

យោងតាមទ្រឹស្ដីឈានមុខគេអំពីប្រភពដើមនៃព្រះចន្ទ្រ វត្ថុមានទំហំប៉ុនភពអង្គារបានបុកជាមួយផែនដីនៅដើមដំបូងនៃប្រវត្តិសាស្ត្រផែនដី។ ការបុកគ្នាបានបញ្ជូនកម្ទេចកម្ទីរហោះជុំវិញភពផែនដីយើង។ យូរៗទៅ កម្ទេចកម្ទីរពីផែនដី និងវត្ថុនោះបានបញ្ចូលគ្នា ហើយបង្កើតបានជាព្រះចន្ទ្រដែលយើងឃើញសព្វថ្ងៃនេះ។

២. ព្រះច័ន្ទមានភាគល្អិតធូលីអណ្ដែតឡើង

នៅពេលព្រឹកព្រលឹម និងព្រលប់នៅលើព្រះចន្ទ្រ ធូលីទំនងជាអណ្តែតពីលើផ្ទៃ។ នេះអាចទាក់ទងនឹងភាគល្អិតដែលកំពុងត្រូវបានគេសង្ស័យ ឬអាចជាបាតុភូតផ្សេងទៀតនៅក្នុងនោះ។

៣. សូរ្យគ្រាសគឺកម្រណាស់

ក្រឡេកមើលមេឃរបស់ផែនដី ព្រះចន្ទ្រ និងព្រះអាទិត្យមានទំហំប្រហាក់ប្រហែលគ្នា។ នៅពេលដែលគន្លងរបស់ព្រះចន្ទ្រកាត់ព្រះអាទិត្យ (តាមទស្សនៈរបស់ផែនដី) ពេលខ្លះវាអាចគ្របដណ្តប់ផ្កាយបានយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះ។ នៅពេលដែលវាកើតឡើង អ្នកនឹងឃើញ Corona របស់ព្រះអាទិត្យ ដែលជាបរិយាកាសក្តៅខ្លាំងរបស់វា លោតជុំវិញរង្វង់។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ យើងនឹងមិនអាចឃើញ Corona បានទេ ប្រសិនបើព្រះអាទិត្យតូចជាង ឬធំជាងនេះ។

៤. ព្រះចន្ទ្រតែងតែនៅម្ខាងដដែល ទាក់ទងនឹងផែនដី

ពីមុនល្បឿនបង្វិលរបស់ព្រះចន្ទ្រខុសពីល្បឿនបង្វិលរបស់ផែនដី។ ប៉ុន្តែយូរៗទៅ ទំនាញផែនដីបានទាញផ្នែកផ្សេងៗនៃព្រះចន្ទ្រជាមួយ។ ម៉ាស់របស់ព្រះចន្ទ្រក៏ផ្លាស់ប្តូរកាន់តែច្រើនឆ្ពោះទៅកាន់ផែនដី ហើយការបង្វិលរបស់ព្រះចន្ទ្រនៅជុំវិញរាងកាយត្រូវបាន "ចាក់សោ" ដែលបណ្តាលឱ្យវាចង្អុលតែម្ខាងទៅផែនដី។

៥. ព្រះចន្ទ្រមិនមានបរិយាកាសទេ

ព្រះចន្ទ្រមិនមានបរិយាកាសដូចផែនដីទេ ដូច្នេះវាមិនត្រូវបានការពារពីកាំរស្មីលោហធាតុអាចម៍ផ្កាយ និងខ្យល់ព្រះអាទិត្យ និងមានការប្រែប្រួលសីតុណ្ហភាពដ៏ធំ។ កង្វះបរិយាកាសក៏មានន័យថា គ្មានសំឡេងណាមួយអាចឮនៅលើព្រះចន្ទ្រ ហើយមេឃតែងតែមានពណ៌ខ្មៅ។

៦. អាមេរិកធ្លាប់មានគម្រោងបំផ្ទុះគ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរលើព្រះចន្ទ្រ

នៅឆ្នាំ 1958 សហរដ្ឋអាមេរិកគ្រោងនឹងបំផ្ទុះព្រះចន្ទ្រដោយគ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ។ នេះជាគម្រោងសម្ងាត់មួយក្នុងអំឡុងពេលសង្រ្គាមត្រជាក់ខ្លាំង ដែលមានឈ្មោះថា "ការសិក្សាស្រាវជ្រាវតាមច័ន្ទគតិ" ឬ "គម្រោង A119"។ វាត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាការបង្ហាញកម្លាំងនៅពេលដែលអាមេរិកកំពុងតែធ្លាក់ពីក្រោយក្នុងការប្រណាំងអវកាស។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ គម្រោងនេះក្រោយមកត្រូវបានលុបចោលដោយមន្ត្រីយោធា ដោយសារតែការព្រួយបារម្ភថាវានឹងបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់មនុស្សនៅលើផែនដី ប្រសិនបើវាមិនបានសម្រេច។

៧. មានទឹកនៅលើព្រះចន្ទ្រ

ទឹកនៅលើព្រះចន្ទ្របង្កក និងលាក់ខ្លួននៅក្នុងរណ្ដៅដែលមានស្រមោលអចិន្ត្រៃយ៍។ ទឹកនៅលើព្រះចន្ទ្រប្រហែលជាត្រូវបានបក់មកដោយខ្យល់ព្រះអាទិត្យ ឬដាក់ដោយផ្កាយដុះកន្ទុយ។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៅតែសិក្សា ហើយគ្មាននរណាម្នាក់ប្រាកដថា តើមានទឹកគ្រប់គ្រាន់នៅទីនោះ ដើម្បីដុះលូតលាស់អាណានិគមរបស់មនុស្សឬអត់។

៨. ព្រះចន្ទ្រគឺជាផ្កាយរណបធម្មជាតិធំជាងគេទី 5

នៅក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យរបស់យើង ព្រះចន្ទ្រគឺជាផ្កាយរណបធម្មជាតិដ៏ធំបំផុតទីប្រាំ។ អង្កត់ផ្ចិតរបស់ព្រះចន្ទ្រ 3,475 គីឡូម៉ែត្រ ដែលតូចជាងព្រះចន្ទ្រសំខាន់ៗនៃភពព្រហស្បតិ៍ និងសៅរ៍។

៩. មានតែមនុស្ស 12 នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលបានដើរលើព្រះចន្ទ្រ

ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រមនុស្សមានតែមនុស្ស 12 នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដែលធ្លាប់ដើរនៅលើព្រះចន្ទ្រ។ ទីមួយគឺលោក Neil Armstrong ក្នុងឆ្នាំ 1969 ក្នុងអំឡុងពេលបេសកកម្ម Apollo 11 ។ ចុងក្រោយគឺ Gene Cernan ក្នុងឆ្នាំ 1972 ក្នុងអំឡុងពេលបេសកកម្ម Apollo 17 ។ អ្នកទាំង 12 នាក់មកពីសហរដ្ឋអាមេរិក។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ 1972 មនុស្សមិនបានត្រឡប់ទៅឋានព្រះច័ន្ទវិញទេ៕